Thêm cảm nghĩ trên đường qua nước Đức
Tôi cũng là người đi nhiều, lần này thỉnh giảng, kiến học, tham quan tại Châu Âu, tôi muốn viết thêm ( dạng tùy bút ) một chút về Nước Đức – không nhằm kể những điều mà nhiều người đã từng qua, từng gặp, từng trải, từng hiểu – mà bày tỏ những cảm nghĩ, quan sát mang tính xã hội của cá nhân mình.… như muốn góp sự chia sẻ : nhiều điều… hơn là những gì thấy bằng những giác quan…
Vài nét chính về Nước Đức ( thêm vào cách nghĩ của tôi ) :
Ngay từ buổi đầu lịch sử, nước Đức đã có những quang vinh, với công cuộc đấu tranh chống sự xâm phạm của người La Mã. Những thành tựu thời đó đã mở đường cho dân tộc Đức trở thành một dân tộc lớn mạnh, uy dũng. Dân tộc Đức có nhiều phẩm chất cao đẹp và đã mang lại cho loài người những thành tựu rực rỡ về khoa học, văn học, triết học, âm nhạc và mĩ thuật…. như Götz von Berlichingen, Faust hay Der zerbrochne Krug bất hủ. … Những tên tuổi lỗi lạc như Leopold von Ranke, Heinrich von Trietschke… Nhiều danh nhân về tôn giáo, chính trị, quân sự như Martin Luther, Friedrich II Đại Đế , Karl von Clausewitz, Otto von Bismarck, hay Gustav Stresemann…. Cho đến nay, nước Đức đang đóng vai trò không thể thiếu được trong Toàn Cầu, trách nhiệm với Thế giới ( cũng do mong muốn sửa chữa kí ức kinh khủng về thế chiến thứ hai do chế độ của Hitler gây nên ). Có lẽ sự tự ý thức rất cao về nước Đức vĩ đại xưa nay, nên biểu tượng của họ là Đại Bàng 2 đầu ( 1 tượng trưng cho âm nhạc, 1 tượng trưng cho triết học ).
Dân tộc Gecman từ xưa đã vô cùng ý chí! ! Lịch sử Đức không thiên hướng truyền thuyết huyền sử! Ngay cả truyện cổ Grim cũng đậm đặc tính đời thường nhưng mang tính giáo dục phổ quát… Theo thời gian tính chất đó đi vào nghệ thuật, tôn giáo, chính trị, kinh tế…. Ví như họ theo Công giáo nhưng bằng lý chí lại ko đồng ý có chuyện Đức Mẹ Đồng Chinh…Tránh bày tỏ chính kiến về ‘sự Phục sinh của Chúa’ … ! Người Đức ngày nay theo Tôn giáo một cách lý trí : không hẳn để nhờ cậy tìm thấy hay nương có Đức tin…mà cùng với bao nhiêu giá trị khác hằng có, như để chứng tỏ Đức Tối Cao có trong Dân tộc mình, thuyết phục và dồn tụ niềm tin chúng sinh vào một Dân tộc có Đạo lý . Chúng tôi ‘phỏng vấn’ một số người Đức ( bác trí thức, người bán hàng, anh lái xe, nhà quản lý… ) bình luận về những món như đông Trùng hạ Thảo, tổ Yến, Nấm Linh chi….! Họ nhún vai nói không bình luận gì, mà với họ chỉ có khoa học tiêu chuẩn, công nghệ chính xác, và lý trí nghiên cứu xác định sẽ chỉ dẫn họ nên dùng cái gì. Thêm nữa là sự tự tôn : khí chất ĐẠI BÀNG đi vào sức khoẻ của Dân tộc Đức . Trẻ con được dạy những gì vừa rất cao cảm, vừa rất thực tế, trong đó vươn lên thực tế cao nhất rằng Dân tộc của họ có thể làm được tất cả. ( Những điều trên đã từng bị lạm cuồng trong Đế chế của Hitler : nâng lên thành học thuyết ‘Chủng Aryan là vượt trội ’ ! Thời Hitler có câu: mọi thứ có thể tiêu diệt, trừ : Dân tộc Đức, những Tác phẩm Văn hóa đỉnh cao, và những giá trị gì thuyết phục đc 2 điều trên )
Chúng tôi rời Amsterdam (Hà Lan) đến Đức…. Có cảm giác vòm trời ở Châu Âu cao và rộng hơn ! Phải chăng vì các nước ở bắc bán cầu ( xa xích đạo – nơi Trái Đất có kích cỡ chu vi lớn nhất ) nên thấy như thế ?! Và những cánh đồng rộng lớn không có ‘bờ vùng bờ thửa’ , những thoải đồi mướt mắt, và những cánh rừng nối tiếp, nhưng dòng sông trong lành… có thể cũng ảnh hưởng thêm tới đời sống tinh thần của dân Châu Âu. Thiên nhiên cảnh quan của nước Đức cũng thế…. Như khiến con người hướng thượng tâm hồn , lãng mạn, những tư tưởng bất diệt. Một chuyên gia Đức cho biết : những sản phẩm văn hóa nước Đức chúng tôi nói chúng không có có những bài ca ủy mị, lời thơ sướt mướt, hờn trách quá khứ… hoang hóa tương lai…
Đi khoảng 280 km hướng tới đông nam về hướng Cologne ( thành phố cổ của Đức, vốn dĩ do Đế quốc La Mã tạo nên, đậm tôn giáo, đa văn hoá, có cảng biển sông Ranh nổi tiếng, nhiều đại học, bảo tàng và nghiên cứu công nghệ ) ! Biên giới Đức tiếp giáp 9 nước Châu Âu, lại là nền kinh tế hàng đầu, nên được hưởng lợi rất nhiều khi Châu Âu nhất thể hóa: trở thành cộng đồng kinh tế chung! Có thể thấy ngay là Đức giảm được rất nhiều nhân viên biên phòng, hải quan nhờ hiệp định Schengen, cùng việc giao thương dễ dàng….Ở nước giàu đẹp và tốt lành như Đức nhiều người thấm thía: làm ra nhiều tiền là đảm bảo cơ bản cho cuộc sống được sung sướng ! Không có tiền là đồ lười biếng ngu si! Không đáng gì những thứ ca hát sướt mướt rẻ tiền, than thở kêu khổ… không tồn tại thứ triết lý về cái nghèo! Năm 1990 bức tường Beclin sụp đổ! Người dân Đông Đức như ‘ngộ ra’ chính trị tiến bộ mới có thể làm nhân dân giàu nước mạnh! Tư tưởng và triết học ( tuy là cội nguồn của các dòng chảy tư duy phát triển ) nhưng không phải là đảm bảo ra đời chính quyền tốt, mà phải đi đến ‘một thể chế kinh tế thị trường đầy đủ và hội nhập cao’ buộc tất cả phải tiến bộ văn minh! Nhờ phát triển và nhận thức về vai trò quan trọng trong Thế giới mới, người Đức ngày nay thật nghiêm ngắn , thân thiện ! Chính họ bây giờ cũng khó hình dung nổi đất nước tuyệt vời của họ xưa kia lại chấp nhận chủ nghĩa Phát Xit ?! Càng củng cố rằng : Chính trị quả là tai họa ghê gớm vô cùng nếu cực đoan và phản động ! Đó là lý do mạnh mẽ khiến nước Đức phản tỉnh và ủng hộ liên minh Châu Âu bằng mọi nỗ lực có thể. Gần đây nước Đức gương mẫu và tự tin đón nhận đa phần người tị nạn Trung Đông đến, có lý do về năng lực kinh tế, hơn thế là với sự tự tin của một Quốc gia rất kỷ luật, văn minh đủ cao và mạnh để không xảy ra hiệu ứng ‘bị thuộc địa ngược’.
Một nguyên tắc của xã hội Đức hiện đại : ai, tổ chức nào khi thực hiện nhiệm vụ của mình thì không được để xã hội phải bị phiền vì mình, điều gì liên quan đến cộng đồng, phải được cải thiện tốt hơn ! Nên các cơ quan hành chính Nhà nước hay công ty xây dựng, hoạt động khác về cơ bản không gây cản trở, phiền nhiễu nhau ! Người Đức có ý thức bảo tồn, gìn giữ Thiên nhiên đáng khâm phục ( với triết lý : Thiên nhiên là món quà quý nhất mà Tạo Hóa tặng cho con người, nếu không quý hóa giữ gìn thì có bao nhiêu thành quả mới cũng chỉ là đánh đổi cái nghèo cũ sang cái mất mới mà thôi ). Những con đường trong thành phố và các xa lộ chạy đến các thành phố, đến biên giới các nước đẹp đẽ thanh bình như Thiên đường
…
Với người Đức dường như trong tiềm thức nhân sinh quan ( dù không dễ gì họ phát biểu ra với người ngoại quốc mới quen ) có 5 câu : – Bạn yêu thích nhạc cổ điển có nghĩa văn hoá bạn đã đẳng cấp / – Bạn hiểu triết học, bạn đã là người tri thức uyên bác / – Bạn biến một cuộc chơi thành lao động của nhiều người thì trở thành thủ lĩnh xứng đáng / – Bạn hiểu đc ý nghĩa thời gian, biến nó thành giá trị chung nghĩa là thành đạt / – Trước hết bạn cần như một phần của cỗ máy chính xác và tuân thủ, sau đó hãy tạo ra cỗ máy tổ chức.
Tìm hiểu kỹ hơn về dòng nhựa sống trong tâm hồn Đức ( có thể thấy trong tác phẩm của Goethe, và ngay cả ngầm sâu trong luận thuyết của Karl Marx ), rằng:
• Trong trái tim ta ngồn ngộn sự tranh đấu, chảy khỏi lưỡi gươm những giọt máu luỵ tình, muốn sáng sắc lên lý do phải chiến đấu ?!
• Trong đầu ta những lý tưởng muốn cúi xuống hỏi Ai đáng tồn tại, để ngẩng lên quyết sống kiêu hãnh, Ai cũng thấy ta xứng đáng hơn người ?!
Hai điều trên đồng thời như làm nên tính cách Đức vậy ?!
Người Đức lao động, kinh doanh với quan niệm :
• Họ tạo ra sản phẩm bằng tất cả những giá trị tốt nhất, cao nhất của người Đức và nước Đức. Nếu bán hàng giả thì trong ý thức đã chứa đựng và nhập nhận thứ giả
• Họ không cần luật bản quyền! Vì không bao giờ sao chép của người khác! Sự sáng tạo làm nên sức sống, thương hiệu, sự nghiệp của các cá nhân và tổ chức
• Chúng tôi không có khuynh hướng đầu cơ, khinh ghét nó, và cố không để xảy ra trong các hoạt động kinh tế. Không kiếm thặng dư bằng sự nghèo đi của xã hội
• Thật vô liêm xỉ khi tạo ra hàng hóa và bán nó lại không cải tiến và không gia tăng thêm giá trị cho khách hàng, không giúp thêm cho văn minh, không tạo nên văn hóa
Chúng tôi phỏng vấn một số người Nước ngoài được định cư tại Đức, sau đây là những nhận xét chung tích cực từ họ ( dù xã hội nào cũng có những mặt trái và nhiều vấn nạn cần giải quyết tiếp ) – tôi xin ghi lại để chúng ta cùng ngẫm nghĩ :
• Luật pháp nghiêm minh nhưng nhân, an sinh phúc lợi khá tốt, vì thế cơ bản là không làm người dân phải thủ thế, đầu cơ, tích trữ…
• Nền hành pháp và công chức, công vụ có trách nhiệm, tận tụy , liêm chính… Không lo lắng về những chính quyền kém cỏi có thể ra đời
• Có nhiều cơ hội cho mọi người lao động và học tập hoàn thiện cuộc sống, sự nghiệp…mỗi người gắng sống tốt hơn một chút mỗi ngày
• Đất nước chứa đựng từ bên ngoài và tự sản sinh bên trong những giá trị văn hóa, văn minh hàng đầu của Nhân loại
• Bốn mùa rõ ràng, đẹp đẽ… Thiên nhiên được tôn quý như âm nhạc. Dân trí rất cao hướng tới khẳng định, tiến bộ và đẳng cấp. Người dân thân thiện nhưng nghiêm túc
• Giá cả mọi thứ hợp lý và gần đúng nhất với thị trường thực, yên tâm khi mua, sử dụng các loại hàng hóa, dịch vụ
…
Những điều chúng tôi cùng nhận thấy và thận thức như đã viết ở trên, khiến tất cả hiểu hơn về Nước Đức xưa và nay… Hơn thế khiến chúng tôi khi trở về suy nghĩ sâu sắc hơn những công việc mình nên làm và mạnh hơn mong muốn góp phần xây dựng Đất nước chúng ta….
