Nguyễn Tất Thịnh
………..
Mỹ là cường quốc số một trên thế giới nên mỗi kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ được cả thế giới quan tâm thường xuyên và sâu sắc, không những thế rất nhiều giới tinh hoa ở các nước khác đều chú ý đến sự kiện lớn này ( thậm chí còn hơn cả sự kiện như thế ở nước họ ) như động hướng lớn có ảnh hưởng đến các hoạt động khác nhau của xã hội . Mô hình bầu cử Tổng thống Mỹ quả là phức tạp và tốn kém nhất thế giới, nhưng cho thấy một thể chế bầu cử dân chủ nhất thế giới, vì thực tế là Ai là công dân Mỹ ( dù màu da, nghề nghiệp, giàu nghèo, kinh nghiệm, xuất thân… ) cũng có thể có cơ hội được ứng cử – như là ‘ước mơ Mỹ lớn nhất’ mà mọi người Mỹ có thể nghĩ đến được trong đời thực – ; nhưng hơn thế cũng phải là Ai có đủ tập trình độ siêu đẳng ( thực có , thực chất , chứng tỏ bởi xuyên suốt những sự thật – trong toàn bộ ánh sáng của công chính / công khai / công luận toàn cầu ) mới có thể trở thành Tổng thống ( để cùng với cơ chế hiến pháp, nước Mỹ dù thế nào cũng rất ít rủi ro / khủng hoảng quốc gia gây nên bởi Tổng thống – với những giá trị giả dối / giả trá / giả mạo / giả hiệu / giả đạo … ). Nước Mỹ với tính chất là ‘Hợp Chủng Quốc’ nên việc Ai làm Tổng thống còn nói lên hai điều có tính tương tác trong – ngoài : khả năng hòa hợp các giới dân ( quốc nội ), và ánh xạ quan điểm đối ngoại ( quốc tế ).
Mỗi nhiệm kỳ Tổng thống 4 năm, nhiều nhất là hai nhiệm kỳ liên tục , và các đời Tổng thống kế nhiệm thường đưa ra chương trình hành động mới khác rất nhiều, toàn diện và sâu sắc, thậm chí phủ định một số chính sách của Tổng thống trước đó. Có Tổng thống trẻ như J.Kennedy, nhiều tuổi như D.Trump ; hoặc họ là chính khách chuyên nghiệp hoặc là không phải thế , vấn đề là chương trình hành động của họ ( mang tính cam kết và danh dự cao nhất ) có sâu rộng và khả thi với các lĩnh vực khác nhau mà mọi người dân Mỹ quan tâm, với mức độ cam kết cao nhất . Điều đó cho thấy nước Mỹ ưa chuộng thay đổi và luôn hướng tới sự thay đổi ‘mạnh hơn, cao hơn, xa hơn, toàn diện hơn’ – rằng tương lai không phải là tiếp nối theo quán tính , kinh nghiệm hay kéo dài cách của quá khứ mà là kiến tạo nó theo cách mới khác trước, hơn trước. Không có chuyện Tổng thống trước truyền giảng kinh nghiệm của mình cho Tổng thống sau đó. Việc chạy đua bầu cử trong thời gian dài cũng như mức độ tốn kém khủng của nó cũng là một đặc thù có khả năng loại bỏ những người không đủ trình xuất sắc đỉnh cao và không đủ năng lực duy trì được sự xuất sắc đó. Nhiều người có thể thích ứng viên nào đó, và họ bị phanh phui, bị tổn thưởng rất nhiều trong cuộc chạy đua ( đến mức trở thành ‘nhá nhem’ hoặc bị ‘knock out’ thê thảm ) thì cũng thật là ‘đại sòng phẳng’ , làm đại công chúng hừng hực ngút trời và cảm hứng vĩ đại như ngày xưa người thành Rome chứng kiến các cuộc đấu sinh tử ở đấu trường Colosseum ( nơi đó thể hiện hoặc là được tự do hoặc không còn gì cả )
Cá nhân tôi bầu cho Tổng thống D.Trump . Tuy Ông ấy dù đã làm được rất nhiều việc nhưng chưa củng cố công quả thành chắc chắn, bệ phóng tiếp cho nước Mỹ, điều gọi là ‘di sản’ là mơ hồ. Ông ấy rất thoáng khi không câu nệ vào ‘hình ảnh chính khách khuôn mẫu – truyền thống’ nhưng cũng bị mất khá điểm vì ứng xử theo cách đó. Ông ấy gắng như vốn một đại doanh nhân thực dụng nay cố ‘biến hình’ trong quy tắc ‘trò chơi kinh tế – chính trị’ nhưng hiệu quả chung của những bước đi thao tác không được cao.
Thật ra với nước Mỹ hiện đại, thì Ai là Tổng thống cũng 51- 49 thôi ( dù họ đảng nào ), do những điều tôi viết dưới đây, và do từ Hồi Washinton đến này tất cả họ đều : tin vào Chúa, tuyên thệ bảo vệ Hiến Pháp , phục vụ cho Benefit of America – Be the First. Ngoài ra những thành viên của Chính phủ là Tổng thống đề cử từ những người cộng hưởng với ông ấy toàn diện, Lưỡng viện biểu quyết theo trình độ và tính liêm chính của họ ( việc được thông qua cũng nói lên trình độ dụng nhân của Tổng thống )
Cuộc đua tranh cử Tổng thống năm 2020 là hai ‘Ông Già Ghê Gớm’ của nước Mỹ – theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng – cũng cho thấy cách nhìn về ‘sự Trẻ , Năng động’ chính là đánh giá của dân Mỹ về Ai có thể dâng lên hào khí / niềm sống / hy vọng / thay đổi / tự hào của nhân dân Mỹ.
Rất có thể ông Joe Biden sẽ là Tổng thống kế tiếp, cho dù ông ấy có nhiều ‘nhược điểm khác ông Trump’ và ưu việt trí tuệ khó nói là hơn hẳn ông D. Trump . Nhưng điều đó không phải là tiêu chí quan trọng bậc nhất theo kiểu ‘người đứng đầu quyết định vận mệnh quốc gia’ mà là người đó cam kết thức đẩy quốc gia phát triển bằng cách : bảo vệ Hiến pháp + điều hành Chính phủ + thức đẩy sức mạnh Mỹ
Dù Ai được chính thức là Tổng thống Mỹ thì trên thực tế họ cũng đảm bảo là Tổng thống của cả những người dân đã không từng bầu cho họ, không có nghĩa chỉ là phải ‘trả ơn đặc cách’ cho những nhười ủng hộ mình. America President to Ahead Power !
Năm điều hay nổi trội trong bầu cử Mỹ là :
. Ứng viên là đại diện mọi mặt về chính trị của từng Đảng ( Công hòa – con Voi , hoặc Dân chủ – con Lừa ), họ hiển nhiên thuộc tầng lớp tinh hoa nhất của toàn nước Mỹ về ( tư tưởng, thành tựu , cống hiến, tài năng, tiêu biểu…ở những lĩnh vực nhất định cũng như toàn diện ).
. Họ xứng đáng được ứng cử bởi thể hiện bản thân ở đẳng cấp trình diễn cao nhất về chương trình hành động tương lai tổng thể, những giải pháp chiến lược cho những vấn đề quốc kế dân sinh, phát triển vai trò cường quốc , những khả năng thuyết phục dân Mỹ và thế giới…
. Luôn phải công khai minh bạch mọi điều , mọi phương diện từ quá khứ đến hiện tại ở nguồn gốc, đào tạo, ứng xử, trách nhiệm, nghĩa vụ, đạo đức với tư cách một công dân tốt của Mỹ đến tiêu chuẩn đỉnh cao với phẩm giá của một người được đa số dân Mỹ tin cậy, kỳ vọng, tự hào được
. Cuộc chạy đua từ ứng cử đến bầu cử kéo dài gần cả năm, diễn ra ở các Bang, với các sự kiện với nhiều chủ đề, tương tác với nhiều giới nhân dân, gắn với truyền thông trong nước và quốc tế nhanh kịp và đầy đủ với toàn thế giới, được đánh giá ngay mức tín nhiệm bởi mọi tổ chức
. Mỗi người dân Mỹ dù là cử tri thông thường hay đại cử tri trên thực tế đều là nhân tố ảnh hưởng đến cục diện cuối cùng, mà lá phiếu của họ bỏ cho ứng viên quan tâm thật , hành động khả thi từ những điều rất bình thường đa dạng, đế những chuyện đại sự
Dưới đây tôi xin mô tả phương thức bầu cử Tổng thống Mỹ
