Chuyện về ‘Tham Sân Si’ của Dân thường

1. Một người nông dân hàng ngày chăm chỉ cày cấy trên thửa ruộng nhà mình, lấy sự vừa đủ làm vui vẻ sống. Cả làng nói chung ai cũng có csi tinh thần dễ chịu đó. Anh ta là người mộ Phật nên buổi tối hay niệm Kinh phật mà quán tưởng đến quả La Hán – như là thứ mang ý nghĩa của sự thanh tao túc nhàn. Một đêm ngủ mơ thấy trong ruộng nhà mình có 18 quả La Hán, ngủ dậy rất sảng khoái, ách Trâu đi cày. Lạ thay những lớp đất lật lên có một quả La Hán thật. Mang về bày, khoe. Hàng xóm đến hỏi han chúc phúc lộc, nói rằng xưa nay ai được như thế sẽ gặp được những điều tuyệt vời. Nhưng thấy mặt anh ta đăm chiêu, đứng ngồi không yên, trở nên bẳn tính khí. Hỏi tại sao như thế, anh ta buồn bực bức bối nói : thế 17 quả La Hán còn lại đâu ? Tôi làm sao mà yên nổi khi không tìm thấy chúng ? Sau hôm đó, cả nhà anh ta bỏ việc cày cấy…những kẻ đầu cơ từ nơi khác đổ về, những rì rầm bàn tán âm ỉ lan tràn…những nhà xung quanh cũng không còn được yên ổn và yên tâm làm ăn như trước nữa…. Thời gian sau cả làng rệu rã, đói kém….họ đổ tại anh kia tung tin về 18 quả La Hán, và rất có thể quả La hán anh ta đang có là rởm…Tệ hơn nữa có kẻ nhân tiện phỉ báng ý nghĩa của La Hán ….

2. Một Bộ lạc đang sống yên ổn, thanh bình trong cánh rừng hoang vu, xa cách hẳn và không hề có giao tiếp gì với xã hội văn minh. Chả biết sợ hữu là gì, chỉ hồn nhiên cùng thiên nhiên hoang dã, cuộc sống đơn thuần là săn lượm cho nhu cầu chung giống nhau và vô cùng đơn giản, chẳng có điều gì khiến mọi sự của họ bị xáo trộn, phải lo lắng, an hòa vô cùng. Một hôm có một chiếc máy bay nhỏ bay thấp ngang qua đó, một vật là vỏ hộp bia được ném xuống từ trên đó. Một thanh niên nhìn chiếc máy bay đó không hiểu là gì, nhặt chiếc vỏ hộp mang về cho mọi người xem, ai cũng xuýt xoa, lấy làm kì lạ thiêng liêng lắm…rồi nó được chuyền đến tay Tộc trưởng…bình phẩm và phán quyết rất phức tạp và căng thẳng diễn ra : ai sẽ là người được quyền sở hữu chiếc vỏ hộp đó! Cái lẽ giản dị nhất là nó rơi vào tay ai đầu tiên thì của người đó. Nhưng đằng này lại rơi xuống vùng đất của Bộ lạc từ trên Trời cơ ! Đó mới là điều khiến Tộc trưởng phải thể hiện sự uy nghi, tôn ti ! Thà rằng nó là những vật bình thường như mọi người từng thấy trong rừng xưa nay…Từ đó những mâu thuẫn và phân hóa sâu sắc dần xảy ra trong nội bộ của họ, vốn sống cực kì thanh bình….Từ đó Tộc trưởng không chỉ là người đứng đầu Bộ lạc như trước mà đã mang một ý niệm mới ‘đại diện cho ý Trời’ để định đoạt mọi thứ rất chi là phức tạp !

3. Một gia đình phú hộ, khá là giàu có. Nhưng vùng này cũng rộng, dân còn thưa thớt nên cũng thấy cô buồn, thầm nghĩ nếu có vài nhà khác xung quanh chắc sẽ vui hơn. Thời gian sau có một gia đình trẻ còn nghèo từ nơi xa chuyển đến, họ mua đất xây căn nhà nhỏ sinh sống sát ngay cạnh. Ông phú hộ chặc lưỡi : thế cũng được thêm chút cái sự đông vui. Nhưng dăm bữa nửa tháng thấy rất khó chịu vì gia đình trẻ kia nó cứ nghêu ngao hát suốt ngày. Cứ thế thì sống mà mang những cục uất khí mà không chết nổi ! Vợ phú hộ bảo : chửi vóng sang cho nó một trận…nhưng Ông phú hộ một hôm cả cười nói : ta đã có cách mà không cần đánh chửi phạm luật chi hết. Ông ta sai người nhà giữa đêm ném sang gian bếp nhà người kia 2 xâu tiền. Quả nhiên, vợ người nghèo kia sáng vào bếp nhìn thấy bèn nhặt lấy mà gọi chồng ra đay nghiến : nhà nghèo, mà anh nỡ giấu tôi những 2 xâu tiền dưới bếp? Ở đâu ra ? Định làm gì?…Còn cất ở đâu thì đưa nốt ra đây….Người chồng trẻ kia ngạc nhiên không thể thanh minh thanh nga gì, ấm ức như ngậm hột thị…Từ hôm đó nhà họ không còn hát lên được vui vẻ như những ngày trước nữa ! Vợ chồng phú hộ hả hê lắm , nghĩ là thoát khổ vì điếc tai phải nghe họ hát suốt ngày. Chưa được bao lâu sau, gia đình nghèo trẻ kia lại suốt ngày cãi chửi nhau…tình hình khiến khó chịu hơn trước rất nhiều ! Nhất là khi trong khi cãi chửi họ móc nhau những nhược điểm mà cả hai vợ chồng phú hộ cũng có, khiến lòng dạ hai vợ chồng phú hộ bầm tím…