Khả năng lựa chọn của các Quốc gia

Sự lựa chọn đúng cho mình trên cơ sở những sở trường, tiềm năng, văn hóa và mục tiêu sống… nhưng đã bao nhiêu người chọn bạn đời sai, ngành nghề không biết, và sa vào những hủ tục, rồi đến chịu đựng những bi kịch bởi sai lầm mang tính Quốc gia : thể chế Nhà nước đã đẩy dân tình dân sinh vào bể khổ trầm luân….? Tôi luôn tự hỏi : một con người u mê, ít học lựa chọn sai thì đã đành, nhưng bao nhiêu dân tộc có trong nó hàng triệu người thông thái , có lịch sử hàng ngàn năm về văn hiến….thế mà đã có nhiều thời điểm lịch sử tuy có những bộ phận, thậm chí là tinh hoa nhận ra nên như thế nào, nhưng thực ra đã rơi vào tăm tối lạc hậu bởi lựa chọn sai lầm về đường lối Quốc gia…thì đó có lẽ là vấn đề của Lương tri Xã hội rồi ( không đủ để nhìn thấy ánh sáng, điều chỉnh trước những nguy cơ…)! Có Đất nước rất nhiều trí thức mà cả lượng và chất chưa đủ trở thành lực lượng tiến bộ chủ đạo đưa nó đến sự lựa chọn đúng đắn ! Nhưng cũng có những Quốc gia, Dân tộc ngày càng đi đến lựa chọn đúng ( như đứa trẻ con mỗi ngày một lớn khôn hơn và trưởng thành…), đặc biệt ở những thời điểm quan trọng của bối cảnh Thế giới phức tạp. Chúng ta thử nghĩ :

– Dân tộc Đức vĩ đại với cả thiên niên kỷ với những tác phẩm âm nhạc, triết học bất hủ, các trường đại học lừng danh và nhiều nhà tư tưởng lừng lẫy, trình độ công nghệ ưu việt….nhưng đã lựa chọn dấn thân như là một phần nguyên nhân chính yếu nhất để gây nên hai cuộc đại chiến Thế giới ! Trong vài năm khó khăn kinh tế, không đủ kiên nhẫn mà đã chọn ra Hitler với những luận thiết hung hăng, ma mị, hoang tưởng, kích động Dân tộc này quyết đòi chiếm đoạt Châu Âu, tiêu diệt người Do Thái…bằng tất cả mọi nguồn lực và ý chí điên khùng nhất. Nhưng Thụy Sĩ rất nhỏ bé, lọt thỏm giữa Trung Âu, trong bao nhiêu nguy cơ tương tàn xung quanh bên ngoài, vẫn chọn cho mình là nơi tin cậy nhất của ‘dòng Tiền gửi’ và ‘máy đo thời gian’…uy tín Toàn Cầu….với thể chế “từng công dân là Nhất bởi được Nhà nước đảm bảo về quyền sống, việc làm và phúc lợi, chứ không phải là ‘Nhất’ bởi cố trèo lên đầu lên cổ người khác, đòi hỏi những điều của nước khác vì mình…

– Liên Xô, hạt nhân là nước Nga vĩ đại, đã chọn cho mình một chủ thuyết để gần 70 năm cố xây dựng chủ nghĩa cộng sản với 15 nước Liên bang…Tiếp đến gây ảnh hưởng, lôi kéo một số nước khác vào chung đội ngũ dưới gậy mình chỉ huy….rồi cuối cùng không chịu nổi mà vỡ toác, suy sụp từ bên trong để đi đến tan rã hết trong tương tàn li oán vào năm 1991…Tuy có rất nhiều kỳ tích, nhưng tiêu hao đi bao nhiêu nguồn lực của cải, và sinh mạng…bởi mô hình phi kinh tế kế hoạch hóa tập trung bao cấp! Cũng cùng thời kỳ, nước Mĩ kế tục từ Nhà nước của tuyên ngôn Độc lập Jefferson, Thể chế kết hợp xã hội công dân và nhà nước Pháp quyền của Lincol, tinh thần dân chủ và mô hình kinh tế thị trường tối đa…Với triết lý đấu tranh sinh tồn ‘ra đường luôn phải mang theo súng, súng luôn phải có đạn, và sẵn sàng bắn trúng nhanh hơn đối thủ giương súng’ và tinh thần làm ăn ‘mọi việc phải ra Tiền, có Tiền để làm mọi việc, trí tuệ là dành cho làm việc ra thật nhiều tiền, trên toàn cầu, ngoài vũ trụ…’ ! Nước Mĩ đã cởi mở và thay đổi theo hướng tiên phong phát triển về chính trị để dung nạp vào nó được những nhân tài trên khắp Thế giới, ảnh hưởng tích cực đến quyền ‘tự quyết’ của các dân tộc khác. Họ đã lựa chọn xây dựng một một xã hội thực tiễn, năng động : có nhiều người da đen tội phạm, dù thế nào cũng bị truy nã đến cùng, nhưng cũng có người da đen, dù bần hàn đến đâu mà xứng đáng cũng sẽ làm được Tổng thống, nhưng phải là tinh hoa, đại diện được cho sức mạnh toàn Cầu của Mĩ ! Đáng nể ở khả năng lựa chọn đó !

– Trung Quốc, ngày nay đang phát triển kinh tế ngoạn mục với mô hình kinh tế thị trường và quản lý nhà nước xã hội chủ nghĩa với các trung tâm kinh tế duyên hải dọc bắc nam, cùng với vùng Trung Nguyên đồng loạt trỗi dậy…Họ hùng mạnh và tự tin hơn bao giờ hết nhưng chưa biết chọn mô hình nào về chính trị kinh tế xã hội cho Tân Cương, Tây tạng , Nội Mông…Rồi về đối ngoại, lãnh đạo của Quốc gia này lựa chọn chiến lược Biển Đông là tiên quyết trong mưu đồ bành trướng qui mô cạnh tranh ảnh hưởng với các nước khác… Hiển nhiên sự lựa chọn như thế thuộc về ‘chính trị Thiên triều’ cộng với ‘văn hóa người Tàu’ ! Triển vọng của nó sẽ là căng thẳng quốc tế liên miên, con đường xây dựng uy tín Trung Quốc mờ mịt…sẽ tổn thất nhiều tâm sức và nguồn lực…..Philipine không có được sức mạnh mọi nhẽ như Trung Quốc, nhưng Quốc gia này đã có được sự lựa chọn khôn ngoan : tránh được nguy cơ xung đột mở rộng với Trung Quốc, khẳng định mạnh mẽ quyền hợp pháp của mình ở tòa án Quốc tế, tương tác đa phương về tranh chấp, hiệp tác được tích cực với những nước rất mạnh và uy lực như Mĩ, Nhật, Úc, Ấn Độ…trên thực tế chả mất gì mà có vẻ được hơn !

– Canada, Úc, và Anh quốc… lựa chọn chung được mô hình ‘Khối liên hiệp Anh’ cùng tôn vinh Nữ Hoàng, cội nguồn văn hóa, Hiến pháp gốc….nhưng vẫn là các quốc gia độc lập có bộ Luật, Nhà nước riêng…tự chủ và tự quyết mọi vấn đề quốc nội, cùng nhau hợp tác toàn diện đi đến sự thịnh vượng chung, bền vững…. Trước đó các nước được gọi là ‘xã hội chủ nghĩa Đông Âu’ lại lựa chọn liên minh chính trị trên hòn đá tảng Liên Xô, đề cao chuyên chính, giai cấp vô sản lãnh đạo cầm quyền tuyệt đối với chủ nghĩa Mác Lê làm kim chỉ nam…Nhưng kết cục chủ động đạp đổ, để Tây Đức và Đông Đức thoát khỏi, đi đến thống nhất và cường thịnh ! Trong khi đó Dân tộc Triều Tiên thì cứ sa mãi vào phân tranh cãi vã, đe dọa nhau suốt cho dùng cùng giống nòi, cùng cương vực lãnh thổ không xa xưa gì….Đất nước này có bao nhiêu người dân đáng quý, những tinh hoa, nỗ lực quên mình trong lao động, tinh thần tự cường ngất trời …nên mới có Nam Hàn là con Hổ kinh tế, Bắc Hàn có tên lửa vượt đại châu, chương trình hạt nhân khiến cả Thế giới nể ngại…Nhưng ở đó có hai sự lựa chọn khác nhau khó dung hợp

– Còn nhiều nữa…từ Đông sang Tây, từ Nam lên Bắc…. Nên tôi càng không thể tin rằng một đất nước có bao nhiêu điều hay về tài nguyên, địa lý và con người…sẽ tất yếu đi đến khả năng lựa chọn đúng hiện tại và tương lai cho mình…nhưng là do điều gì ???

…………….

Cách đây ít lâu tôi sang công tác học tập tại Singapore….Trong một lần được một giáo sư Mĩ mời đến nhà anh ấy thăm và ăn tối, có thêm cả một chuyên gia người Sinh bản địa. Hai anh trạc tuổi tôi, là người sâu sắc, lại hiểu về Viêt Nam…Câu chuyện cởi mở và thành thật… Những điều các anh tâm sự khiến tôi se lòng và ngẫm ngợi suốt :….

– Người Việt nam tự nhận mình là anh hùng, bất khuất, thông minh, bền bỉ…đã sử dụng nó để chiến thắng Nhật Pháp và Mĩ… Đất nước Việt Nam có Điện Biên, ngày 30/4/75…. Người dân Singapore không được thế, không mong chiến tích ấy, nên cố sửa mình hay hơn, để lựa chọn cách không sa vào chiến tranh và tìm cơ hội chơi cùng có lợi với Nhật Pháp, Mĩ và nhiều nước khác… Anh giáo sư người Mĩ nói thêm : với tư cách những con người bình thường, là người Mĩ, của đất nước được xem là siêu cường, tôi và muôn người dân Mĩ khác không ai mong tới đây có cuộc chiến với Trung Quốc để thắng họ, ngay cả với anh Bắc Hàn nhỏ bé, cứng đầu và gây nhiều khó chịu. Người dân biết mình yếu đuối, chẳng anh hùng hay bất khuất thông minh gì… nên dồn lương tri để lựa chọn Chính phủ để Chính phủ ấy đủ khả năng lựa chọn được những phương pháp tốt nhất không xảy ra chiến tranh mà phải đưa Đất nước đến thịnh vượng toàn cầu.

– Người Việt Nam luôn nói đất nước mình địa linh…nên đâu đâu cũng có đền chùa miếu mạo lăng tẩm trấn hưng tâm thế, tỉnh thành nào cũng lựa chọn những mảnh đấy rộng đẹp nhất xây ngất ngưởng những bức tượng Phật kì vĩ cho xứng tầm … Người nước Việt nhiều nhân kiệt quá với vô vàn tên tuổi danh nhân dọc ngang các thành phố nên hàng triệu tinh hoa là con cháu, sẵn có tư tưởng vượt trội như thế của tiền nhân nên chỉ cần lựa chọn một Đảng để vào và lãnh đạo cả dân tộc mãi mãi ! Singapore không có những điều như thế nên lựa chọn xây dựng những cơ sở thật là hữu ích để làm việc và học tập, cầu thị phương pháp của toàn Thế giới để xây dựng phồn vinh đất nước vốn chẳng có gì. Nước Mĩ cũng không có được như thế, không tin ai dù giỏi thế nào cũng mãi đúng nên lựa chọn sự dân chủ để mọi người bình thường có thể vươn lên, buộc mọi tổ chức phải hoàn thiện, các chính đảng cạnh tranh tìm ra ưu trội trong các lợi thế so sánh

– Người việt tự nói mình cần cù, chịu thương chịu khó và khéo tay, lại sống trên rừng vàng và biển bạc….nên quấn quýt với chợ quê, tâm đắc, khen nhau với bánh cáy, rượu ngâm, thuốc nam, táo mèo, mắm tôm, thịt chó, nếp nương….chúng tôi không hề có những đặc sản ấy nên nhanh chóng mở mang hoạt động kinh tế ra quốc tế, thương mại năm châu bốn bể… Chúng tôi không có lòng tin như người Việt rằng : Chính phủ có thể cung cấp đủ mọi thứ và chính xác các nhu cầu cho bao nhiêu tầng lớp dân chúng…nên cố xây dựng nên một cơ chế thì trường văn minh và đầy đủ . Nhà nước không thể làm tốt mọi thứ nên chúng tôi yêu cầu bộ máy đó chỉ quản lý xã hội cho tốt đẹp, còn từng người dân đến tuổi lao động phải lao động gia tăng, các doanh nghiệp phải làm ăn có lãi. Chúng tôi không lựa chọn thành phần nào là trụ cột khi nó suy thoái mục ruỗng và phi thị trường… mà giá trị thực và tính hiệu quả cao sẽ lựa chọn chúng

– Nước chúng tôi không nhiều điều gì có sẵn như nước các bạn để mọi ngưởi chảy hội đi đến bao nhiêu nơi nhận phát ấn xin lộc cầu tài …nên phải tự thân mà cố gắng lao động miệt mài cho ngày mai được tốt hơn. Lại không có nhiều điều tự hào trong quá khứ ngày xưa để đội hào quang, nên phải tạo nên sự ngưỡng mộ và kính trọng của Thế giới đối với chúng tôi hôm nay. Đất nước chúng tôi tuy thế không có nhiều trường lớp, với các văn bằng học vị và danh hiệu muôn hình muôn vẻ như Việt nam, nhưng ai cũng biết thời gian là quy hóa và có hạn nên học hỏi mọi lúc mọi nơi. Xã hội chúng tôi đòi hỏi mọi người dù ở trình độ nào, đều cố phải ứng dụng triệt để vào công việc và cuộc sống chung riêng… …Vì không có hàng hàng lớp lớp các ‘Cụ Rùa’ nghìn năm văn hiến đội bảng vàng Trạng nguyên để mong sờ đầu thi cử đỗ cao, nên phải dựa vào chính mình, tin vào khoa học mà thực học, thực hành, thực nghĩ, thực sáng…

Chúng tôi hoàn toàn đồng ý với Bạn : khả năng lựa chọn là thông minh vào bậc nhất của mỗi người cho đến mỗi quốc gia ! Ít nhất ở toàn bộ quan điểm thực tiễn của chính Đất nước chúng tôi và những Đất nước chúng ta cùng biết ! Điều đó phụ thuộc vào Lương tri của Xã hội !

Tôi định nghĩa, Lương tri Xã hội, đó là : sự kết tinh toàn bộ những tinh hoa tri thức, văn hóa, tâm thức, tín điều của dòng lịch sử Đất nước, hướng tới tiến bộ văn minh như một lực lượng chủ đạo nhất, thâm nhập phổ biến vào các Daan tộc và các tầng lớp nhân dân , thành quan điểm chân thiện mĩ, hoạch định tương lai tươi láng , khả năng đánh giá đúng các giá trị , có thế lực mạnh nhất để lựa chọn ra Thể chế và Ban lãnh đạo Đất nước và ảnh hưởng chi phối về lựa chọn các quyết định của họ đối với vận mệnh và đường lối của Quốc gia. Định nghĩa thế mới thấy là một Xã hội có Lương tri thì phúc đức cho Xã Tắc muôn thưở !