NHỮNG ĐỐI THOẠI TẦM VÓC
Nguyễn Tất Thịnh
……………….
Tôi đọc các sách sử , tìm tư liệu về chủ đề quan tâm, và quan sát, trò chuyện với những người có những hiểu biết khác nhau, chiêm nghiệm chắt lọc viết ra vài dòng ngắn phản ánh tư duy tầm vóc của các nhân vật lớn, có ảnh hưởng mạnh đến xã hội cả khi đương thời và sau này. Tầm vóc trong bài này có nghĩa : không theo lẽ tủn mủn của ‘đám hủ nho’ , mà tư tưởng khai phóng lớn , phương pháp lớn , ý chí hiện thực lớn … của những cá nhân ảnh hưởng lớn ( về thời gian không gian… )
…..
1. Nữ Hoàng Anh hỏi Thủ Tướng : Ngài luôn muốn ta ủng hộ, phê chuẩn tiếp các kế hoạch chinh phục thuộc địa mới. Nhưng khi lãnh thổ chiếm được quá rộng lớn , với dân số gấp hơn 30 lần người Anh, thì biết làm sao ? Thủ Tướng : thưa Bệ Hạ , chúng ta có trình độ tối cao về tổ chức và cai trị khiến chính quyền thuộc địa là của ta, như 1 cấu kiện trong bộ máy ta lắp đặt vận hành ; hơn nữa cài đặt vào dân họ văn hoá tinh thần tư tưởng ‘ Mặt Trời Nước Anh không bao giờ lặn’ ! Họ công nhận Nữ Hoàng là Hằng Một Đấng Chí Tôn thì không lo họ nhiều người ta ít
2. Các quan văn võ đồng thanh tấu Vua : Nước Lớn kia đang nhăm nhe thôn tính Nước ta, quân binh họ đông gấp 50 lần ta nên họ lợi thế khi đánh nhanh. Nhưng Tổ Quốc không thể mất, cơ nghiệp Vương triều truyền đời không thể tan, nên ta phải đánh và không thể thua, nên xin Bệ Hạ quyết xuống chiếu tổng động viên toàn dân, mọi nguồn lực để chiến đấu trường kỳ! Vua nói : tư duy cố đỉn của các ngươi không cứu được xã tắc sa trầm luân. Ta có biện pháp dễ hơn tránh chiến tranh : Nước Lớn kia muốn đánh ta vì tư tưởng đại bá , Thiên Hạ của riêng mình , chỉ họ là Vua độc tôn ! Vậy ta đổi chế độ Quân Chủ thành Cộng Hoà, Đất Nước thành Quốc Gia, ý Ta thành lòng Dân , tôn ‘Thiên hạ’ là Liên Hợp Quốc để ra nhập! Vậy là có thế mạnh như bàn thạch.
3. Một quân thần vốn là người rất gần gũi thân tín với Vua , nên bạo gan cất lời can gián : đời người 60 tuổi là thọ, nay Thánh Thượng đã cận 50, việc xây Kim Tự Tháp sẽ mất cả trăm năm nữa . Thời gian đó vật đổi sao dời, lòng người sinh biến. Vua bảo : ngươi gần ta mà ý ngôn chỉ như con ruồi vo ve! Mạng sống của các ngươi cũng chỉ là thảo dân, trở về cát bụi, còn của ta hằng giao hội với Trời ! Nên đó sẽ là công trình khiến tinh thần ta và đế chế sống mãi vạn năm ! Nó không chỉ là biểu tượng mà là ý chí bất diệt của Vương triều ta hiện hữu đời đời ngay cả trên sa mạc mênh mông thiếu vắng sự sống! Không có công trình vĩ đại ngự trị , lòng người mới sinh biến, chẳng có kì quan mới nào ngoài kinh nghiệm nghèo cũ , năng lực con người sẽ là vô giá trị.
3. Giám đốc NASA : đường bay đến những chòm sao tít tắp , phi hành đoàn phải sống, rời xa những điều kiện như con người trên Trái Đất. Mục tiêu của họ phải dùng ý chí phi thường để tồn tại bình thường, mục tiêu của chúng ta là duy trì liên lạc được với họ cùng tương tác những cách thức trên phi thuyền khắc chế những điều chưa từng sẽ như thế nào qua mỗi phút giây trong không gian vắng Chúa ( vốn được phái xuống Trần Thế ) ! Nhiên liệu phi thuyền có hạn nhưng được gia đẩy bởi các thiên thể nên đó là hành trình đi vào Nước Trời, với trải nghiệm Đức Tin về Thượng Đế, theo luật của Ngài. Chúng ta sẽ biết được rằng họ không trở về nhưng chắc hẳn là Sinh Linh thuộc về Ngài !
5. Học trò hỏi Thày Tất Đạt Đa : chúng con vốn là người trần thế làm sao thoát khỏi lẽ ‘tham sân si’ ? Thày đáp : khi con nghiệm sâu xa được tính ‘nhân quả’ của những điều ấy sẽ làm các con tan vỡ sự nguyên khối, loạn trí vì mất chất phác, không còn yên ổn trong tâm can nữa, nạp vào bản thân và chồng chất cho thế gian thêm muôn sự khổ. Những mưu cầu ‘tham sân si’ của các con cộng lại có đạt được chỗ trên ngai vàng mà ta đã có, đã nhẹ từ bỏ không ? Ngoài sự tất yếu ‘sinh bệnh lão tử’ hằng ngày các con vẫn có thể hạnh phúc với phương pháp là thay thế chúng bằng ‘từ bi hỉ xả’ từ trong bản thân và với nhân thế.
6. Kĩ sư thiết kế robot nói với Tổng công trình sư : thưa ngài, phải chăng ta chỉ cần làm ra máy móc tự động hoạt động theo lập trình có sẵn, không nên biến chúng thành một vật có thể tư duy hành xử như người. Tổng công trình sư đáp : chúng ta không bị hạn chế gì trong dự án tạo ra một thứ AI có thể tự chủ cao nhất , để xem sau khi có nó thứ Tự Do của con người còn quý thiêng đến đâu ! Và nên nhớ : trí tuệ tối thượng khi chế ngự điều khiển được sự thông minh tuyệt đỉnh ! Tư duy con người phức tạp khủng khiếp vì có ‘xã hội của nó’ , chứ vài robot chúng không có thế và hữu ích nhờ tư duy chân thực ! Vậy đừng lo.
7. Thưa Chủ Tịch, chúng ta còn rất nhiều việc quốc nội, có nhất thiết phải kiến tạo một ‘vành đai một con đường’ trên Thế giới quá lâu dài, tốn kém, thậm chí gây hiềm khích với quá nhiều Nước thế không? Chúng ta luôn đủ sức và cơ hội được hưởng lợi ‘tự nhiên như nhiên’ dù không có Nó cơ mà ?! Chủ Tịch cười khẩy : anh quên rằng chính trị là Quyền Lực rồi chăng? Và đó là thứ phải rộng khắp, thống ngự và liên tục !!! Khi đó mới vượt trên mọi thách thức, và sẽ không còn gì thách thức được nó ! Mà bản chất sống của Quyền Lực là chinh phục , nhiều khi phải tạo nên thứ cần chinh phục!
8. Này, ta cảnh báo cho các trò biết về nguy cơ trí não các trò chỉ thiên lệch ‘tư duy bằng thông tin’ ! Khi đó chính kiến bị xô đẩy theo trào lưu ngắn hạn, cảm nhận chỉ hời hợt bề mặt, thiếu đi sự sâu sắc của suy tư, không để lại giá trị lâu bền về phương pháp và kết quả ! Tính thời đại càng nhiều thông tin vừa phân tán vừa ồ ạt đến rồi đi trong vài khắc giờ, các quyết định nhanh hẳn phải dựa vào đó ! Nhưng ta sợ rằng các trò sa đà và chìm ngập trong các nguồn ‘nói như đúng rồi’ mà để mất đi khả năng tự tiếp cận và kiểm chứng sự kiện, biến mình kiểu máy tính ‘nhớ rồi quên’ và ‘ăn ngay vứt liền’ . Để khắc phục các trò cần sở hữu những Nguyên Lý, tinh thần tìm Chân Lý ! Khi đó thông tin trở thành tài nguyên mà thôi.
9. Qua táo chín lặng rơi , chạm đầu người đang đi đường, họ bật kêu ‘ ối ! Trời ơi ! Nhưng nơi cao xa hơn : những khối mây bay như không , sông lớn êm chảy, đại ngàn chuyển mình trong luân vũ quá khẽ khàng …. Hướng lên bầu trời vô tận, muôn vàn thiên thể khổng lồ chuyển dịch, kể cả khi có sao bùng sao tắt, hay nhanh như ánh sáng… nhưng chẳng chút âm thanh ! Phải chăng càng trong bao la vĩ đại chỉ có thứ tuyệt đỉnh là tĩnh lặng của Đạo vô thuỷ vô chung điều khiển vạn vật ? Ta học và hiểu là do Thượng Đế tạo ra, bởi vậy Ngài ngự trị trong ta : bắt đầu cảm thấy bộ não được vẽ theo hình ảnh Vũ Trụ ; trí tuệ hiểu được các quy luật ; sinh thể được mang tinh thần là con của Ngài mà vận nên được các quy tắc hợp thuận với Đạo của Ngài reo khắp thiên nhiên : vút lên trời cao mà khẽ như chim , băng trong lòng biển sâu mà êm như cá … Khi đó Ngài ban thưởng : hãy cất lên tiếng Nhạc của tâm hồn con !
Còn những tiếng động gây ra bởi những kẻ vô đạo thật rùng rợn….
10. Hoàng Hậu hỏi Vua : Thánh Thượng ơi, sao hàng ngày Người phải lao tâm khổ trí mà đặt ra những chỉ dụ lớn lao quá đỗi với quần thần khi mỗi sáng thiết triều ? Vương quốc ta rộng lớn và giàu có cho ngàn năm và em đây, Thánh Thượng vui hưởng!
Vua cười đáp : ta không thế thì bọn quân thần ấy không chịu nghĩ, lẩn tránh bày tỏ, nên thông minh hay ngu đần như nhau, tận lực hay kí sinh cùng cào bằng mà sống, người hay kẻ dở đều hào nhoáng trong lễ phục ! Nên khi ta đưa ra một câu hỏi lớn, phát động một ý hướng xứng tầm Đế Vương, thì bọn người ấy mới rõ ai là ai, ta mới biết ai đáng dùng vào việc gì, chúng nghị bàn ta mới tỏ xã tắc nên sao để thêm điều mạnh bỏ điều yếu. Rồi dân khí mới hùng cường. Không vậy thì chỉ nghe được nhiều điều cũ kĩ , nặng là dối trá, nghiêm trọng là suy đồi. Ta sẽ không được yên . Này, chính nàng mới nên yên phận
