12 Ngày đêm “Điện Biên Phủ’ trên không như thế nào

Khi đó tôi mới là thiếu niên, đi sơ tán ở Bình Đà – Huyện Quốc Oai Hà Tây, cùng với Mẹ và khoa Ngoại B9 của Bệnh viện Quân y 103.

Mùa Đông năm 1972 lạnh giá đến sớm hơn so với mọi năm. Tôi thấy rét lắm dù mỗi sáng dậy đi học đã sù sụ chiếc áo bông thiếu sinh quân, cắp cái túi vải quân đội trong để lèo tèo cái quyển vở và cuốn giáo khoa mỏng, cái thỏi chì, viên tẩy và bút chấm lọ mực…thế thôi

Trước đó Khoa của Mẹ tôi liên tục di chuyển từ xã này đến huyện khác : hễ nghe trên báo máy bay Mĩ có thể ném bom ở gần là tất cả rục rịch đi bằng xe ca quân đội, xe đạp cá nhân trong đêm…Tôi có lần ngủ gà gật đằng sau xe đạp mà ngã rơi xuống đường đêm lúc nào Mẹ không biết, chắc phải lâu sau mới quay lại tìm trong đêm tối như bưng mới thấy tôi ( vì ngã nhưng tôi vẫn ngủ thì phải ! )

Rồi tối ngày 18 tháng 12 cũng đến….Khoa mẹ tôi di chuyển đến Dương Nội bây giờ. Làng quê nghèo vắng xơ xác bên sông Nhuệ. Tôi được đưa xuống một hầm tăng xê khá rộng đào sâu vài mét, trên lấp đất như tổ mối lớn dưới bụi tre. Dưới được trải rơm khô, một chiếc chăn ấm, thắp một chiếc đèn dầu bé có nắp tránh sáng phát lên cốt cho tôi khỏi sợ. Mẹ tôi đậy nắp hầm lại rồi vào Khoa làm việc ( ngày đó chả có 8 giờ hành chính đâu ). Một lúc sau tôi dễ dàng tự nhiên đi vào giấc ngủ…

Nửa đêm những tiếng nổ vang rền của các loại đạn pháo cao xạ, đại liên…từng đợt dài lắm….Tôi cứ ngủ, rồi thức lại vì những tiếng như thế to và gần hơn… những tiếng nổ bùm bùm liên tiếp nhau, đanh và đều đặn như nổ ngô rang… như thế gọi là ném bom rải thảm. Tôi mon men ra cửa hầm, lật nắp lên….những làn đạn lửa vạch trời…rồi bùng đanh thép: hai tiếng nổ kế tiếp nhau vài giây của Tên lửa phòng không, một đôi đã được phóng ở trận địa Mỗ Lương gần đó, phun lửa lao vút lên dũng mãnh vạch đêm tối đen đặc….Rồi thấy bùng lên những đám cháy trên trời xa…rơi nhanh và lả tả xuống ruộng đồng xa xa….Tôi vừa sợ vừa thích kiểu trẻ con…Những ngày sau đó cũng phải di chuyển qua vài nơi gần Hà Tây, càng đêm sau những trận không chiến và rải thảm càng dữ dội …tôi được chứng kiến rất nhiều cảnh tượng những vệt sáng như Rồng lửa của đạn Tên lửa lao lên trời…và những đoàn xe phủ đầy lá ngụy trang chở đạn tên lửa đến tiếp tế cho các trận địa….

Hơn tuần tiếp sau đó không tối nào Mẹ tôi ở bên tôi, đơn giản mọi người đều phải túc trực trong Khoa để chăm sóc bệnh nhân và cấp cứu cả quân cả dân…Thời ấy gia đình là thứ yếu , công tác mới là hàng đầu. Tôi chả thấy làm sao… Ban ngày thì có thể đi ăn trực ở bất cứ nhà dân nào hoặc đến nhà ăn giành cho Bệnh nhân của Viện, tự động các cô và các chú gọi vào cho ăn… chả biết đã được thưởng thức những gì…Ngày thi thoảng nhìn thấy Mẹ tất bật với công việc đằng xa, có nhìn thấy tôi thì đi qua cưng nựng tí…đại loại thế rồi đi nhanh lắm…

…..

Trung úy PT được gọi lên sở chỉ huy không quân căn cứ không quân NB. Đó là căn nhà xây cấp 4 cũ kĩ, khung cảnh xung quanh bát ngát, hoang tàn…. Trung đoàn trưởng yêu cầu : đồng chí có 3 ngày được huấn luyện khẩn cấp tại chỗ để lái Mic 21 , sau đó sẽ xuất kích ngay lập tức ! Nhiều khả năng phải cất hạ cánh trong đêm ! Sao cơ ạ ? PT hỏi – tôi là thợ máy cơ mà. Thế còn tốt, lực lượng phi công của chúng ta đã bị hi sinh, tổn thất khá nặng, may mà còn người hiểu về kĩ thuật như đồng chí, nếu cần thiết gấp nữa thì cả anh nuôi cũng có thể và phải lái được máy bay chiến đấu . Các cụ già cũng bắn rơi máy bay địch cơ mà ! Bên Phòng không họ bắn được nhiều máy bay Mĩ thế, thì bên Không quân cũng phải đóng góp thành tích. Rõ ! PT chào theo điều lệnh và bước ra…..

Gần đêm cuối cùng, sau khi có thông báo về B 52 đi vào từ phía Hải Phòng, đã xuất hiện chính xác theo chỉ dẫn của radar , và bên Phòng không điện sang sẽ không tham chiến, tạo cơ hội cho Không quân lập chiến công. PT lo lắng ngồi trên chiếc Mic 21 xuất phát trên đường băng sơ sài. Sau mệnh lệnh và lời chúc thành công ngắn ngủi. Lao vút lên trời, hướng về phương vị được yêu cầu…đằng xa kia đã thấy bằng mắt thường: siêu pháo đài bay B52…lừng lững thắp sáng đèn bay trong đêm, xung quanh là nhiều máy bay tiêm kích, bảo vệ….Sở chỉ huy ra lệnh : tấn công! Phải hạ được nó, dù thế nào ! Kéo hết cần lái và ga cho máy báy ngóc lên, tốc độ tối đa lao thẳng vào hướng có B52 đã ở rất gần…pằng pằng pằng…xả một lọat đạn dài, ấn nút một quả đạn không đối không….lập tức PT cố hết sức cho máy bay vọt lên, tránh xa, rồi phải nhanh chóng về lại sân bay NB….đằng sau một vầng lửa rực bùng lên sáng cả một khoảng trời….Hắn tiêu rồi ! PT tự nhủ và thấy tinh thần phấn chấn lạ thường…nhìn đồng hồ báo: sắp hết xăng, qua bộ đàm chỉ kịp nghe báo hướng về, sân bay mất điện, tình trạng đường băng rất kém vì bị bom phá hoại ! Cắt bỏ tất cả những vật nặng PT bình tĩnh cố điều khiển chiếc Mic 19…đây kia rồi: may đêm đó thời tiết tốt…nhìn mờ mờ thấy mấy chiếc đèn bão đánh tín hiệu đường hạ cánh….uỳnh…rồi cũng xong…mọi người ào ra ôm lấy PT khen ngợi, vui sướng khôn cùng

….

Mỗi sáng, qua chiếc loa nén đặt đầu làng phát ra tiếng lanh lảnh thông báo về những trận đánh tối qua, có bao nhiêu B52, Thần sấm, Con Ma bị bắt rơi…. 12 ngày đêm năm đó, cả thảy 34 chiếc B52 chiến lược của Mĩ đã bị bắn rơi trong tổng số 160 chiếc mà Mĩ có ! Một số trận địa Tên lửa của ta cũng bị tấn công xóa sổ, nhiều sĩ quan chiến sĩ đã hi sinh ! Mĩ đưa vào sử dụng loại tên lửa không đối đất ‘Sơ rai’ – tự tìm sóng radar ta phát lên, tự nhớ tọa độ mục tiêu , lao đến phá hủy ! Khoa B9 của Mẹ tôi, trường trung học nơi chị tôi học cũng bị bom đánh và thổi bạt ! Cùng thời gian đó, đoàn công tác thiết lập trạm quân y trên đường mòn 559 khu vực Quảng Bình do Bố tôi phụ trách cũng bị bom rải thảm B 52, hi sinh quá nửa ! Nhưng Mĩ không chịu nổi tiếp thiệt hại, Nixon tuyên bố ngừng bắn vào đêm trước Tết Dương Lịch. Về phía Việt Nam: cũng hết Tên lửa dự trữ ( Loại D’vina – Sam 2 ). Tên lửa loại Vonga được Liên Xô viện trợ khẩn cấp tiếp theo đó đang về cảng Hải Phòng bị Hạm đội 7 của Mĩ phong tỏa. Có về cũng mất một thời gian ngắn để tập huấn, lắp ráp . Còn loại Sam 3 ( Petrora ) thì mãi cuối năm 73 mới được đưa vào Việt Nam

…..

Trong 12 ngày đêm ngắn ngủi đó, những kĩ sư Tên lửa dưới chỉ đạo trực tiếp của Cục trưởng quân khí Trần Đại Nghĩa đã có 2 sáng kiến lớn rất quan trọng : 1. Giữ chậm ngòi nổ vô tuyến PB ( là vì anh Liên Xô rất máy móc: khi bình khí phát điện cạn thì hệ thống điện tự cắt, lệnh nội bộ cho Tên lửa ngóc thẳng lên trời và nổ hủy tự động. Việc giữ chậm lệnh nổ 3 giây, và cắt đường tín hiệu lệnh tự động làm ngóc tên lửa đó, mà vẫn giữ đường bay Tên lửa như cũ…theo quán tính ở vận tốc siêu thanh, Tên lửa tiếp cận gần mục tiêu hơn 1 km rồi mới kích nổ đầu đạn văng mảnh hình chóp nón về trước, đồng thời sóng xung kích tăng khả năng diệt máy bay lên rất nhiều lần. Vì thế Mĩ không hiểu sau độ cao tên lửa chỉ 9 – 10 km, trong khi trần bay B 52 là 12 km mà lại bị rụng nhiều thế ! ). 2. Chiến thuật 3 điểm và bắn vượt nửa góc ( vì lẽ trên B 52 có 35 máy máy nhiễu đa năng chuyên dụng các loại, chưa kể các máy bay hộ vệ khác cũng phát đủ loại nhiễu thụ động, tích cực…trên màn hình Vico của radar và đài điều khiển tên lửa trắng xóa nhiễu , như TV khi không có tín hiệu hình. Làm sao biết được đâu là B 52? Vì thế bằng cách kết hợp với cả TKV, xác định được 2 điểm tin cậy của B 52 trước đó, dự đoán điểm thứ 3 kế tiếp, và hướng tên lửa bắn đón B 52 sớm nửa góc, kích ngòi nổ vô tuyến sớm – B 52 là pháo đài , mang nặng rất nhiều bom, nên đường bay rất ổn định, thẳng thớm, không có khả năng bổ nháo bổ nhào như mấy thằng tiêm kích nhỏ khác.

……

Kết thúc 12 ngày đêm, tôi còn phải ở lại nơi sơ tán nửa tháng nữa, rồi từ đó được đi nhờ xe quân y kiểu đầu gấu về Hàng Vôi…gần đó là Lò sũ, nơi căn nhà to rộng của Bà tôi, cả gia đình lớn vẫn trụ lại, chả đi đâu qua hai thời kì Mĩ ném bom Miền Bắc. Được ăn Tết sớm luôn cùng anh chị và các con Dì nữa…vui sướng không để đâu cho hết, chả ngôn ngữ nào tả nổi.. Chúng tôi lũ kin kin bám tàu điện rồi đi bộ vào tận Bình Đà mua về nhiều bánh pháo lắm và đốt suốt….khói pháo nổ râm ran mọi nơi với các loại hương vị Tết đến xua đi ám ảnh về những tiếng nổ kinh hồn của B 52 trên bầu trời Hà Nội.

Mỗi lần tôi nghe bài hát, và tôi hát : “mặt hồ gươm vẫn lung linh mây trời….ngàn tỏa ngát hương thơm hoa Thủ đô…cảm nhận không nói được thành lời, nhưng đầy đủ, dâng trào cảm xúc mênh mông về những ngày tháng hào hùng, oanh liệt mà phơi phới đó…